کشاورزی متنوع خراسان رضوی راهی برای ایجاد آگروتوریسم - وبلاگ بهروز

به گزارش وبلاگ بهروز، خطه زرخیز خراسان رضوی از دیرباز در حوزه گردشگری و ظرفیت های متعدد و متنوع آن سرآمد و شهره بوده که در این میان گردشگری کشاورزی یا آگروتوریسم یکی از حوزه های جدید گردشگری است که توجه به آن نقش موثری در جهش فراوری دارد.

به گزارش وبلاگ بهروز به نقل از ایرنا، اصطلاح توریستی کشاورزی یا Agri Tourism از ترکیب دو واژه Agriculture و Tourism تشکیل شده است و چهره جدیدی از توریستی و بخشی از توریستی روستایی محسوب می گردد. البته باید توجه داشت که توریستی کشاورزی علاوه بر این که در بخش توریستی قابل توجه و تعریف است، یکی از حوزه های نوین کسب و کار بین دو بخش توریستدی و کشاورزی محسوب می گردد.

صنعت توریستی به عنوان یکی از صنایع رشد دهنده دیگر بخش ها و زمینه رشد هر منطقه و کشور است، توریستی نه تنها خود درآمدزاست بلکه موجب رشد در سایر بخش های مرتبط و مشاغل فراوریی و خدماتی می گردد که از این حیث به نوعی می توان گفت توریستی با معرفی ظرفیت ها و داشته های هر منطقه، موجب ایجاد تقاضا، کشف و شناسایی بازارهای جدید مصرف و افزایش فراوری می گردد، همان هدفی که سال جاری با نامگذاری جهش فراوری از سوی رهبر معظم انقلاب قابل دسترس تر و شدنی تر می گردد.

خراسان رضوی یک میلیون هکتار سطح زیر کشت انواع محصولات زراعی و باغی آبی و دیم با 8 میلیون تن انواع محصولات دارد. این استان مقام اول کشور در فراوری زعفران، رتبه دوم در فراوری پسته، رتبه سوم فراوری انار و مقام چهارم کشور در فراوری انگور را در اختیار دارد.

رتبه اول کشور در فراوری زیره و مقام نخست در فراوری گوشت قرمز، رتبه دوم در فراوری تخم مرغ، مقام سوم در فراوری شیر و مقام چهارم در فراوری گوشت مرغ نیز نشان از صندلی این استان در حوزه کشاورزی و دام و طیور است.

در کنار این ظرفیت بزرگ، با توجه به ورود سالانه بیش از 35 میلیون توریست داخلی و خارجی به واسطه وجود بارگاه منور رضوی و نیز انبوه جاذبه های فرهنگی، تاریخی و طبیعی، توسعه و ترویج آگروتوریسم می تواند به مثابه راهی نو برای رشد و توسعه مالی، جهش در فراوری و افزایش سطح درآمدی مردم این استان و افزایش حمایت از کشاورزان در روستاها به حساب آید.

توریستی کشاورزی چیست؟

هر گونه فعالیتی که در مزرعه یا مرتع انجام می گردد و اجازه می دهد عموم مردم، برای سرگرمی، تفریح، یا با اهداف آموزشی، برای دیدن و لذت بردن از فعالیت های روستایی مانند کشاورزی، دامداری، فعالیت های تاریخی، فرهنگی، برداشت محصول دست چین، فعالیت های طبیعی و جاذبه ها به مزرعه مراجعه نمایند، توریستی کشاورزی نامیده می گردد.

در این نوع از توریستی، توریستان به سرزمین و مزارع ساکنان محلی و صاحبان مزارع دعوت می شوند تا از نزدیک شاهد رونق فعالیت های کشاورزی و چشم انداز مزارع فراوریی باشند. توریستی کشاورزی بهترین تفریح و سرگرمی است. بازدیدنمایندگان ممکن است در طول فصل تابستان به گردش بپردازند، در جستجوی آب میوه طبیعی باشند، یا درباره فرایند تبدیل انگور به شربت و نوشیدنی های با کیفیت صحبت نمایند.

در انجام این گشت و گذار توریستان که اغلب شهرنشین هستند با واقعیت زندگی روستایی آشنا می شوند و به بسیاری از واقعیت ها در زندگی روستایی و فرایند فراوری محصولات کشاورزی، دامی و آبزیان پی می برند و علاوه بر کسب دانش از اصول فراوری در این بخش، نسبت به حقیقت بعضی اخبار غیرکارشناسی و نادرست مطرح شده در زمینه فراوریات کشاورزی و دامی هوشیار می شوند.

بازدیدنمایندگان می توانند خود به چیدن محصولات بپردازند و این لذت را به خوبی تجربه نمایند و در کنار آن از برگزاری جشنواره های سنتی و محلی نیز بهره مند شوند. از این جمله می توان به انبوه جشنواره های کشاورزی مانند جشنواره برداشت زعفران، جشنواره گاو شیری و امثال آن در خراسان رضوی اشاره نمود.

زمینه آماده برای توسعه توریستی کشاورزی

رئیس سازمان نظام مهندسی کشاورزی خراسان رضوی با اشاره به امضای تفاهم نامه ای میان دانشگاه فردوسی مشهد و سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی در زمینه توسعه کشاورزی در استان گفت: یکی از مفاد این تفاهم نامه که برای بهبود برنامه ها و سیاست های توسعه بخش کشاورزی به امضا رسید، آنالیز و احصای قابلیت های بخش کشاورزی در حوزه توریستی کشاورزی یا آگروتوریسم است.

سیداحمد دلقندی اضافه نمود: مقرر شده است مطالعات و تحقیقات این طرح توسعه توسط پژوهشکده زیارت و توریستی و نیز دانشکده کشاورزی به عنوان نمایندگان دانشگاه فردوسی مشهد و برنامه های اجرایی توریستی کشاورزی در استان توسط نظام مهندسی کشاورزی به عنوان نماینده جهاد کشاورزی انجام گردد.

وی ادامه داد: در خطه خراسان شاهد ظرفیت های فراوان، متنوع و جاذبه های بی نظیر در حوزه توریستی کشاورزی هستیم که تا به امروز آنطور که بایدو شاید به آن توجه نشده و مورد ساماندهی و برنامه ریزی قرار نگرفته است.

رئیس سازمان نظام مهندسی کشاورزی خراسان رضوی با اشاره به عضویت بیش از هفت هزار نفر از دانش آموختگان کشاورزی در این سازمان گفت: این تعداد افراد دارای توان علمی و دانش تخصصی می تواند به عنوان سرمایه ای برای رشد و توسعه آگروتوریسم در استان مورد بهره برداری قرار گیرد.

آگروتوریسم و ایجاد تنوع در زنجیره فراوری

عضو هیات علمی پژوهشکده زیارت و توریستی دانشگاه فردوسی مشهد نیز اعلام کرد: شاخه آگروتوریسم علاوه بر بخش خدمات به بخش فراوری نیز توجه ویژه دارد، به همین دلیل توریستی کشاورزی بسیار مهمتر و کاربردی تر از سایر زیرشاخه های توریستی است زیرا زنجیره و تنوع جدیدی را در حوزه فراوری و خدمات ایجاد می نماید.

محمد قاسمی خوزانی با تاکید بر این که می توان با توجه به حوزه توریستی کشاورزی پایداری فراوری و به دنبال آن پایداری روستا را رقم زد، اضافه نمود: فعالیت های جهاد کشاورزی از گستره متنوعی برخوردار است و مخاطبان مختلف و متنوعی دارد بنابراین با همفکری کارشناسان ذیربط، اقدام به طراحی سامانه آگروتوریسم در استان نموده ایم که در این راستا با تدوین برنامه معین برای مخاطبان این بخش که شامل سه گروه عامه مردم، فراورینمایندگان و کشاورزان، سرمایه گذاران و تجار هستند، گام های نخست را در جهت برنامه ریزی برای رشد و توسعه اگروتوریسم در استان برداشته ایم.

رنگ باختن مهاجرت در سایه توریستی کشاورزی

عضو هیات علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد نیز افزود: شرایط موجود، یعنی سایه تحریم ها و بحران کرونا، حقانیت کشاورزی و نقش مهم این بخش مالی را در کشور ثابت نموده است، راه نجات کشور تنها در توسعه کشاورزی است و امروزه بحث شاخص رشد و اعتلای کشاورزی، موضوع مهم و زیربنای توسعه آگروتوریسم است.

محمود دانشور کاخکی اضافه نمود: هم اکنون با تعداد فراوان دانش آموختگان رشته های مختلف کشاورزی روبرو هستیم که می توان از این نیروهای جوان و فعال در طرح توسعه آگروتوریسم استفاده بهینه کرد.

استاد گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه فردوسی ادامه داد: مطالعات جامعی در زمینه آثار مخرب توریستی روستایی اجرا شده که مهمترین علت آن، انتخاب نادرست بعضی دفاتر خدمات مسافرتی و توریستی است. بدین صورت که صرفا توریستان را برای بازدید و تفریح به اماکن روستایی و کشاورزی برده و موجب تخریب زیرساخت های کشاورزی شده اند.

وی گفت: اگر این شرایط بر اساس تدوین تشکیلات مناسب، راهبری گردد به اهداف مالی - اجتماعی در استان یاری خواهد نمود که مهمترین آن جلوگیری از مهاجرت شدید روستاییان به شهرهاست.

این استاد دانشگاه اضافه نمود: حدود یک میلیون نفر حاشیه نشین شهر مشهد و تبعات منفی آن را می توان به عنوان نمونه شاخص مهاجرت دانست.

تابستان سال جاری فرصت بی نظیر

معاون هماهنگی و مدیریت امور زائرین استانداری خراسان رضوی نیز در این زمینه گفت: خراسان رضوی به دلیل برخورداری از ظرفیت های مختلف، در حوزه جذب توریستی در کشور پیشرو است.

محمدصادق براتی اظهارکرد: توسعه آگروتوریسم در استان مورد توجه و حمایت است، در حوزه توریستی دستگاه های متولی بسیار در استان داریم و به دلیل وجود ظرفیت های مختلف اقلیمی و نیز اهمیت صندلی زیارتی این استان، بسیاری از توریستان بدون تبلیغ با پای خود به این استان می آیند و از این بابت خراسان رضوی در سطح کشور دارای فزونی است.

وی ادامه داد: آگروتوریسم حوزه ای جدید و در عین حال مفید برای اقتصاد توریستی استان است و به همین دلیل این حوزه مود حمایت جدی واقع شده است.

معاون استاندار خراسان رضوی افزود: توریستی سلامت نیز یکی از انواع جدید توریستی است که دوران رو به رشد خود را در این استان طی می نماید. در حوزه توریستی سلامت برنامه های خوبی اجرا شده ولی هنوز عقب هستیم اما همچنان باید انواع جدید توریستی در دستور کار قرار گیرد.

وی اضافه نمود: با هدف حمایت از توریستی کشاورزی با برگزاری جلسه مشترک با حضور استاندار خراسان رضوی و مجموعه های مرتبط مانند اداره کل میراث فرهنگی و توریستی استان و مدیریت انجمن های مسافرتی، ابعاد مختلف این نوع توریستی را آنالیز خواهیم کرد.

براتی ادامه داد: بخاطر شرایط بحرانی در شیوع کرونا شاهد سفر نکردن میلیون ها زائر و مسافر به این استان بودیم بنابراین تابستان سال جاری اوج سفر را در استان خواهیم داشت و این شرایط می تواند فرصتی منحصربفرد برای توسعه آگروتوریسم در استان باشد.

خراسان رضوی با وسعت 118 هزار و 851 کیلومترمربع معادل هفت درصد مساحت کل کشور شامل 28 شهرستان، 70 بخش و 2 هزار و 540 روستا است. این استان همچنین با 8.1 درصد جمعیت کشور 6 میلیون و 434 هزار و 501 نفر جمعیت در قالب 2 میلیون و 450 هزار و 916 خانوار دارد که یک میلیون و 733 هزار نفر از این جمعیت در روستاهای استان سکونت دارند.