معرفی کتیرا یا صمغ گَوَن و خواص درمانی آن - وبلاگ بهروز

به گزارش وبلاگ بهروز، از نظر طبیعت بین حکمای طب سنتی اختلاف نظر وجود دارد عده ای آن را از نظر گرمی و سردی، معتدل و از نظر رطوبت آن را مرطوب می دانند و عده ای دیگر از حکما طبیعت کتیرا را سرد و خشک می دانند.

نویسنده: صمصام صانعی

گیاه گَوَن گونه های بسیار زیادی دارد که تقریباً در ایران 10 گونه از آنها مولد کتیرا می باشند. در اینجا به نام علمی و مشخصات مربوط به یک گونه گون مولد کتیرا که نسبت به دیگر گونه ها معروفتر می باشد و کتیرای مرغوبتری از آن استخراج می کنند به نام گون سفید، اشاره شده است. برطرف کننده یبوست و مسهل، تقویت کننده معده و بندآورنده خونروی از سینه، تقویت کننده روده و مفید برای زخم معده، تسکین دهنده درد کلیه و مثانه و التیام بخش زخم های مجاری ادراری، التیام بخش زخم های حلق و ریه صاف کننده صدا می باشد.

نام علمی:

Astragalus gossypinus Fisch. Var filagineus Boiss.، نام فرانسه کتیرا Gomme adragante و نام انگلیسی آن Tragacanth می باشد. نام دیگر کتیرا در کتب طب سنتی و به عربی کثیرا می باشد.

تیره گیاه:

پروانه واران Leguminosae

نوع گیاه:

درختچه

مشخصات گیاه گون:

درختچه ای است کوچک با خارهای زرد و برگ های آن دارای 4 الی 7 برگچه بیضوی و نوک تیز می باشند.

مشخصات ظاهری کتیرا:

صمغی است بدون بو و سفید پنبه ای که از ساقه گون در بعضی مواقع خود به خود یا با به وجود آوردن شکافی در ساقه یا ریشه، جاری می شود و پس از مدتی که خشک شد آنها را جمع آوری می کنند.

طبیعت کتیرا:

از نظر طبیعت بین حکمای طب سنتی اختلاف نظر وجود دارد عده ای آن را از نظر گرمی و سردی، معتدل و از نظر رطوبت آن را مرطوب می دانند و عده ای دیگر از حکما طبیعت کتیرا را سرد و خشک می دانند.

رویش جغرافیایی:

در اغلب نقاط استپی کشورها و در ایران در استان های البرز، همدان، کرمانشاه، کردستان، چهارمحال و بختیاری و خوزستان انتشار دارد.

ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در کتیرا:

آب، مواد معدنی، نشاسته و مواد تراگاکانتین و باسورین در آن تشخیص داده شده است.

نحوه مصرف کتیرا:

به طور معمول کتیرا را در آب ولرم خیسانده و استفاده می کنند و روش های مصرف مختلف دیگری هم دارد. در ضمنً در صنایع غذایی، دارویی و بافندگی هم کاربرد دارد.

خواص درمانی:

برطرف کننده یبوست و مسهل، تقویت کننده معده و بندآورنده خونروی از سینه، تقویت کننده روده و مفید برای زخم معده، تسکین دهنده درد کلیه و مثانه و التیام بخش زخم های مجاری ادراری، التیام بخش زخم های حلق و ریه صاف کننده صدا می باشد. در ضمنً برای ناراحتی های سینه، گرفتگی آواز، سرفه و خشکی گلو هم مفید است. مخلوطِ آسیاب شده کتیرا، شکر، مغز بادام شیرین و نشاسته، چاق کننده و بسیار مقوی می باشد. در استعمال خارجی چنانچه کتیرا را خیسانده و لعاب آن به مو مالیده شود از دو شاخه شدن تار مو جلوگیری می کند. مقدار مصرف مجاز کتیرا در طول روز حدود 5 گرم می باشد.

منبع مقاله :

صانعی، صمصام؛ (1395)، طبّ الصمصام -آشنایی با بیش از 400 نوع از گیاهان دارویی- (جلد دوم)، تهران: انتشارات حافظ نوین، چاپ اول.

منبع: راسخون