گزارش تحقیق و تفحص از استقلال و پرسپولیس به قوه قضائیه ارسال شد - وبلاگ بهروز

به گزارش وبلاگ بهروز، نمایندگان مجلس شورای اسلامی گزارش تحقیق و تفحص از باشگاه های استقلال و پرسپولیس را به قوه قضائیه ارسال کردند.

به گزارش وبلاگ بهروز ، در جلسه علنی امروز مجلس شورای اسلامی، گزارش نهایی کمیسیون فرهنگی در خصوص تحقیق و تفحص از منابع و مصارف نظام مدیریت شرکت های فرهنگی و ورزشی وابسته به وزارت ورزش و جوانان در 10 سال اخیر قرائت شد و سپس جهت ارسال به قوه قضائیه به رأی گذاشته شد که وکلای ملت با آن موافقت کردند.

متن این گزارش به توضیح زیر است:

هیئت رئیسه محترم مجلس شورای اسلامی

با سلام و تحیت

پیرو درخواست کنندگان محترم مجلس شورای اسلامی مبنی بر انجام تحقیق و تفحص از منابع و مصارف و نظام مدیریت شرکت های فرهنگی - ورزشی وابسته به وزارت ورزش و جوانان در 10 سال گذشته و تصویب این درخواست توسط کنندگان مجلس و صدور احکام اعضای هیئت تحقیق و تفحص توسط رئیس مجلس در تاریخ 1397/4/23 و انجام این تحقیق و تفحص، گزارش نهایی در اجرای ماده (212) قانون آئین نامه داخلی مجلس شورای اسلامی برای قرائت در صحن علنی مجلس ارائه می گردد.

جمشید جعفرپور

رئیس کمیسیون فرهنگی

گزارش تحقیق و تفحص از عملکرد دو باشگاه ورزشی فرهنگی پرسپولیس و استقلال

مقدمه

تحقیق و تفحص از منابع و مصارف و نظام مدیریت شرکت های فرهنگی - ورزشی وابسته به وزارت ورزش و جوانان در 10 سال گذشته و با عنوان فرعی تحقیق و تفحص از عملکرد دو باشگاه ورزشی فرهنگی پیروزی (پرسپولیس) و استقلال در صحن علنی به تصویب رسید و طی یک سال انجام شد.

محورهای تحقیق و تفحص به توضیح ذیل بودند:

1- درآمدهای دو باشگاه پرسپولیس و استقلال در 10 سال اخیر و محل تامین آنها

2- مصارف و هزینه های دو باشگاه پرسپولیس و استقلال در 10 سال اخیر و محل آنها

3- جریمه های ملی و بین المللی دو باشگاه و دلایل آنها در 10 سال اخیر

4- ساز و کار نظارتی و راهبری در دو باشگاه و آئین نامه های اداری و اقتصادی آنها

5- تغییرات سازمانی و انتصابات ستادی دو تیم و سازوکار و شاخصه ها و سوابق آنها

بررسی موارد فوق با هدف کمک به شفافیت عملکرد دو باشگاه مطرح پایتخت و تسهیل در امور و اصلاح ساختار این دو باشگاه اجرا شده است. لازم به ذکر است، هیئت در انجام این تحقیق و تفحص با موانعی همچون عدم اختصاص بودجه متناسب و امکانات لازم برای انجام کار، عدم همکاری وزارت ورزش و جوانان در ارائه اطلاعات درخواستی و عدم وجود شفافیت لازم در اطلاعات ارائه شده از سوی دو باشگاه، روبرو بود.

بخش اول

بررسی عملکرد باشگاه پرسپولیس

* معرفی

شرکت ورزشی فرهنگی پیروزی (پرسپولیس) بر اساس صورتجلسه مجمع عمومی مورخ 83/6/23 و نامه شماره 24989/1 مورخ 1393/6/22 سازمان تربیت بدنی جمهوری اسلامی ایران، از مؤسسه به شرکت ورزشی فرهنگی پیروزی با ماهیت سهامی عام تبدیل و تحت شماره ثبتی 453708 و شناسه ملی 10100305257 اداره ثبت شرکتها و مؤسسات غیر تجاری ثبت گشت. سرمایه اولیه شرکت به میزان ده میلیون ریال و منقسم به ده هزار سهم یک هزار ریالی است و اساسنامه شرکت مشتمل بر 78 ماده و 15 تبصره مصوب شده است.

با توجه به تعلق سهام شرکت ورزشی فرهنگی پرسپولیس به وزارت ورزش و جوانان، شرکت مذکور در زمره شرکت های دولتی قرار داشته و مشمول قانون محاسبات عمومی و سایر قوانین و مقررات مترتب است.

آخرین شرایط و ترکیب هیأت مدیره شرکت بر اساس صورتجلسه مجمع عمومی مورخ 97/12/22 به قرار زیر است:

آقای جعفر اشرف کاشانی (رئیس هیئت مدیره)، آقای مهدی محمد نبی (نایب رئیس هیئت مدیره)، آقای ایرج عرب (عضو هیئت مدیره و مدیرعامل)، آقای سید مهرداد هاشمی (عضو هیئت مدیره)، آقای علی رغبتی (عضو هیئت مدیره) و آقای مهدی رسول پناه (عضو علی البدل هیئت مدیره)

* منابع

جمع منابع درآمدی عملیاتی طی سنوات 1387 لغایت 1397 به میزان 2.352.456 میلیون ریال است (که مشروح آن ذیل 10 ردیف در پیوست 1 ذکر شده است). جمع کل تسهیلات دریافتی (منابع غیر عملیاتی) به میزان 104.346 میلیون ریال است که شامل دو ردیف دریافت تسهیلات و استقراض از منابع غیربانکی می گردد. همچنین مبلغ 721 میلیون ریال شامل سایر درآمدها و هزینه های غیر عملیاتی این باشگاه است در نهایت مجموع کل منابع درآمدی عملیاتی و غیر عملیاتی این باشگاه طی این 10 سال به میزان 2.456.080 میلیون ریال است، همچنین منابع خارجی این باشگاه شامل دریافتی از فیفا به میزان 1.400.000 دلار، کنفدراسیون آسیا به میزان 3.666.500 دلار و ترانسفر بازیکنان به میزان 30.198 میلیون ریال است. درآمد حاصل از اسپانسری به تفکیک سنوات مورد رسیدگی به توضیح پیوست 2 این گزارش است.

* قراردادهای منعقده با شرکت های تبلیغاتی و سایر شرکت ها برای دریافت خدمات

طی 10 ردیف سال اقتصادی از 1386/4/1 لغایت 1397/3/31، باشگاه پرسپولیس مجموعاً 40 فقره قرارداد را با شرکتهای تبلیغاتی و سایر شرکتها برای دریافت خدمات منعقد نموده است. با بررسی های اجرا شده تعیین شد که تقریباً در تمامی این قراردادها، ایرادات و اشکالات حقوقی و موارد خلاف مقررات اقتصادی وجود دارد.

این ایرادات شامل موارد ذیل است:

عدم وصول مبلغ ثابت قراردادها، عدم شفافیت میزان درآمدهای طرف های قرارداد، عدم اخذ تضامین و وثایق کافی و لازم، عدم واریز یا واریز مبالغی کمتر از مبلغ ثبت شده در قرارداد به حساب بانکی باشگاه، عدم رعایت قواعد و مقررات تنظیم قراردادهای اقتصادی، واریز مبالغی از قراردادها به حساب مستقیم کادر مربیان به جای حساب بانکی درآمد باشگاه، پرداخت اقتصادیات های ناشی از درآمدهای افرادی خاص از حساب پرداختی های باشگاه، پرداخت مطالبات افراد خاص از حساب باشگاه و درج این پرداخت ها در ردیف های دیگر صورتحساب های اقتصادی، ثبت صورتحساب های حاصل از دریافت کمک های مردمی در سرفصل درآمدهای اسپانسری، عدم حصول مفاد قراردادها و بعد از آن عدم دریافت هیچ مبلغی به عنوان خسارت یا ضرر و زیان یا جریمه از شرکت های طرف قرارداد و در پایان عدم رعایت مفاد قانون مناقصات در انعقاد قراردادها.

مشروح این تخلفات به تفکیک سال اقتصادی و تعیین همه موارد با انتساب به قرارداد تعیین، در گزارش های اقتصادی و حقوقی به مراجع ذی صلاح نشانی و اداری ارسال خواهد شد.

* درآمد حاصل از فروش بلیت

درآمد حاصل از فروش بلیت طی ده سال اقتصادی برای باشگاه پرسپولیس مجموعه 57.793 میلیون ریال بوده است. (پیوست 3) لازم به ذکر است که تا سرانجام فصل مسابقات 96- 95 فروش بلیت با سازمان لیگ بوده و باشگاه دخالت مستقیم در فروش بلیت نداشته است ضمن اینکه سازمان لیگ نیز تمامی وجوه مربوط به فروش ها را به حساب باشگاه واریز نمی نموده است و پس از کسر هزینه های مربوطه و سایر هزینه های اجرا شده برای باشگاه، باقیمانده را به حساب باشگاه واریز می نموده است. از سال های 96 - 97 فروش بلیت در قالب قراردادهای اجرایی اسپانسری منظور شده است. به این مفهوم که قراردادهای اجرایی اسپانسری (قرارداد شرکت مبنا توسعه مبین) شامل ایرانسل، کوثر، اسپانسری، بلیت فروشی است.

* درآمد حاصل از نقل و انتقال بازیکنان

درآمد حاصل از نقل و انتقال بازیکنان برای باشگاه پرسپولیس طی ده سال اقتصادی 1387 تا 1396 مجموعاً 62.726 میلیون ریال بوده است. جدول گزارش اقتصادی این درآمد به تفکیک سال و همچنین مبلغ انتقال هر بازیکن در پیوست 4 ذکر شده است

* درآمد حاصل از فعالیت های ورزشی و مسابقات

درآمد حاصل از فعالیت های ورزشی و مسابقات برای باشگاه پرسپولیس طی ده سال اقتصادی 1387 تا 1396 مجموعاً 265.292 میلیون ریال بوده است. (پیوست 5)

* درآمد حاصل از فعالیت ها و خدمات اماکن ورزشی

درآمد حاصل از فعالیت ها و خدمات اماکن ورزشی برای باشگاه پرسپولیس طی ده سال اقتصادی 1387 تا 1396 مجموعاً 65.810 میلیون ریال بوده است. (پیوست 6)

* درآمد حاصل از مدرسه فوتبال پرسپولیس

درآمد حاصل از مدرسه فوتبال پرسپولیس برای باشگاه پرسپولیس طی ده سال اقتصادی 1387 تا 1396 مجموعاً 5.139 میلیون ریال بوده است. (پیوست 7)

* درآمد حاصل از فعالیت های علمی کاربردی

درآمد حاصل از فعالیت های علمی کاربردی برای باشگاه پرسپولیس طی ده سال اقتصادی 1387 تا 1386 مجموعاً 38.329 میلیون ریال بوده است موضوع مجوز اجرای دوره های علمی - کاربردی و ثبت مؤسسه علمی، آموزشی، پژوهشی پرسپولیس و انحلال این مؤسسه و همچنین گزارش اقتصادی درآمدهای این مؤسسه به تفکیک سال اقتصادی در پیوست شماره 8 ذکر شده است.

درآمد حاصل از مشارکت و کمک های هواداری

درآمد حاصل از مشارکت و کمک های هواداری برای باشگاه پرسپولیس طی 10 سال اقتصادی 1387 تا 1396 مجموعاً 414.020 میلیون ریال بوده است. (پیوست 9) درآمدهای این سرفصل شامل کلیه درآمدهایی است که توسط هواداران (از جمله افرادی نظیر حسین هدایتی به حساب باشگاه واریز می گردد و حساب بانکی مورد استفاده برای واریز کمک های مردمی از سال اقتصادی 95 - 94 در زمره حساب های بانکی دولتی بوده است و قبل از آن به حساب های غیردولتی واریز می شده است.

سایر درآمدهای عملیاتی

سایر درآمدهای عملیاتی برای باشگاه پرسپولیس طی 10 سال اقتصادی 1387 تا 1396 شامل فروش اسناد مزایده مربوط به برگزاری مزایده واگذاری استخر و سایر اماکن ورزشی متعلق به باشگاه، مجموعه 244 میلیون ریال بوده است. (پیوست 10)

درآمد حاصل از فروش محصولات و ملزومات ورزشی

درآمد حاصل از فروش محصولات و ملزومات ورزشی برای باشگاه پرسپولیس طی 10 سال اقتصادی 1387 تا 1396 مجموعاً 54 میلیون ریال بوده است. این امر نشان دهنده این است که مدیران مسئول در طی سنوات مختلف به این منبع درآمدی توجه چندانی ننموده اند. این باشگاه می تواند با مشارکت با یک مجموعه تولیدی انحصاری محصولاتی با برند باشگاه پرسپولیس و با رعایت الزامات کیفی در تولید، به بازار مصرف عرضه کند.

دریافت تسهیلات

در گزارش هیئت تحقیق و تفحص مجموعاً به 3 فقره دریافت تسهیلات توسط باشگاه پرسپولیس اشاره شده است که مستندات و جزئیات آنها موجود است. این 4 فقره به اختصار شامل یک فقره تسهیلات از بانک تجارت (با بدهی تا تاریخ 1397/1/31 بالغ بر 26.161.6323.971 ریال) قراردادی فی مابین شرکت سرمایه گذاری ساختمانی قهرمانان و پیشکسوتان ورزش کشور (با ابهام در صورتحساب های اقتصادی)، قرارداد سه جانبه بین باشگاه پرسپولیس و بانک قرض الحسنه رسالت و شرکت صنایع فولاد کرمان (با جمع کل بدهی باشگاه بالغ بر 17.400.00.000 ریال تا تاریخ تهیه گزارش هیئت) می گردد. (پیوست 11)

استقراض از منابع غیر بانکی

در گزارش هیئت به 5 فقره استقراض از منابع غیر بانکی شامل وام قرض الحسنه از صندوق حمایت از پیشکسوتان و ورزشکاران به مبلغ 3.000.000.000 ریال، وام قرض الحسنه از فدراسیون فوتبال جمهوری اسلامی ایران به مبلغ 10.000.000.000 ریال و آقای حسین هدایتی مبلغ 5.650.000.000 ریال، وام قرض الحسنه از فدراسیون فوتبال به مبلغ 20.000.000.000 ریال و وام قرض الحسنه از آقای ترکاشوند به مبلغ 220.000.000 ریال و از آقای شیرازی به مبلغ 1.500.000.000 ریال (پیوست 12)

سایر بازده سرمایه گذاری ها و سود پرداختی بابت تأمین اقتصادی

درآمد حاصل از سرمایه گذاری ها و سود پرداختی بابت تأمین اقتصادی عبارت است از حاصل جمع جبری سود دریافتی بابت سرمایه گذاری ها و سود پرداختی بابت سهم سود سهام بودجه که جزئیات آن در پیوست شماره 13 گزارش موجود است.

منابع خارجی (فیفا، کنفدراسیون آسیا، ترانسفر بازیکنان)

- فیفا

مطابق قوانین به دلیل راهیابی تیم ملی فوتبال ج. ا. ا به جام جهانی و حضور دو بازیکن تیم پرسپولیسی در تیم ملی، فیفا موظف به پرداخت 1.400.000 دلار به این باشگاه بوده است که تا زمان گزارش هیئت این مبلغ به باشگاه پرداخت نشده است.

- کنفدراسیون آسیا (AFC)

در فصول 2016-2017 و 2017-2018 مطابق قوانین به دلیل حضور باشگاه پرسپولیس در بازی های جام باشگاههای آسیا در مجموع مبلغ 3.663.500 دلار سهم باشگاه پرسپولیس بوده است که مبلغ 1.142.000 دلار (معادل 41.498.395.000 ریال) به باشگاه پرداخت و به حساب های بانکی باشگاه واریز شده و مانده به مبلغ 2.521.500 دلار باید به باشگاه پرداخت می شده است. برابر قرائن موجود و استناد به مصاحبه مدیر عامل وقت باشگاه، این رقم به باشگاه پرداخت شده لکن اثرات آن در دفاتر اقتصادی قابل مشاهده نیست.

مصارف

کل مصارف باشگاه پرسپولیس طی 10 سال اقتصادی از 1387 تا 1397 به توضیح جدول پیوست شماره 14 و طی 10 ردیف مجموعاً به مبلغ 2.552.401 میلیون ریال در صورتحساب های اقتصادی درج شده است.

هزینه های حقوق و دستمزد از تیر ماه 1387 لغایت سرانجام خرداد 1397 طی 10 سال جمعاً مبلغ 122.609.00.189 ریال و به توضیح جدول شماره 15 در حساب هزینه های حقوق و دستمزد باشگاه منظور شده است همچنین مشروح پرداختی به مدیران و حق حضور در جلسه و هزینه های کارکنان طی جداول پیوست شماره 16 ذکر شده است.

هزینه های عملیاتی

علی 10 سال مورد رسیدگی جمعاً مبلغ 73.756 میلیون ریال بابت هزینه های نگهداری زمین چمن فوتبال و فضای سبز اداری و تشکیلاتی اداری خدماتی و دفتر مرکزی باشگاه و قسمتی از هزینه های ورزشی شهید درفشی فر به توضیح جدول پیوست شماره 17 سالانه در حساب هزینه های عملیاتی باشگاه منظور شده است.

هزینه های استهلاک

کل هزینه های استهلاک طی 10 سال مورد بررسی به توضیح جدول پیوست شماره 18، مجموعاً به مبلغ 11.494 میلیون ریال بوده است.

کل هزینه حق الزحمه های ورزشی طی دوره رسیدگی 10 سال جمعاً مبلغ 1.740.644.581.803 ریال بوده است که حدود 68 درصد کل هزینه های باشگاه و بیشترین مرکز هزینه به شمار می آید و شامل مبالغ پرداختی بابت حق الزحمه کادر فنی و مربیان داخلی و خارجی و حق الزحمه بازیکنان داخلی و خارجی و پاداش های پرداختی به مربیان، کادر فنی و بازیکنان داخلی و خارجی می گردد.

مشروح موارد قابل اهمیت و توجه برای مراجع قضائی و اداری در گزارش هیئت تحقیق و تفحص ذکر شده است که اهم عناوین آنها به توضیح ذیل است:

- افزایش مبالغ قرارداد طی متمم های متعدد (4 متمم 20 درصدی) یا آقای علیرضا بیرانوند بدون خاستگاه منطقی و حقوقی و در نهایت افزایش 130 درصدی قرارداد در سال فصل 98-97 و تبدیل قرارداد 15.180.000.000 ریالی به 35.000.000.000 ریالی)

- افزایش مبالغ قرارداد طی قرارداد متمم با آقای محمدرضا خانزاده بدون خواستگاه منطقی و حقوقی (به عنوان مثال افزایش 136 درصدی قرارداد در تاریخ 1393/4/31 و تبدیل قرارداد)

- افزایش های قراردادها بدون توجیه منطقی با آقایان محسن ربیع خواه، محمد رحمتی، غلامرضا رضایی و مهدی طارمی، محمد عباس زاده، علی عسگری، علی علیپور، مهرداد کفشگری، حسین ماهینی علی مصلح تعلیمی، سیامک نعمتی علیرضا نورمحمدی، احمد نورالله ی، هادی نوروزی، محمد نوری، آدم همتی و هروه اوساله (مشروح این موارد در گزارش هیئت ذکر شده است)

- در خصوص قرارداد آقای هروه اوساله ذکر این نکته لازم است که علیرغم ابتلای نامبرده به بیماری هپاتیت، باشگاه بدون انجام تست های پزشکی، با مشار الیه قرارداد منعقد نموده و بدون انجام هرگونه بازی (به علت ابتلاء به هپاتیت) حق الزحمه نیز برای ایشان منظور شده است.

در ارتباط با قراردادهای بازیکنان داخلی قابل ذکر است که در سال 1390 از طرف سازمان لیگ سقف قرارداد به میزان 350 میلیون تومان برای مربیان و بازیکنان لیگ برتر اعلام کردند ولی این سقف هیچگاه رعایت نشده است.

همچنین در گزارش هیأت مفصلاً به موارد مهم مبالغ و مفاد قرارداد با آقای برانکو ایوانکوویچ سرمربی سابق باشگاه اشاره شده است در اینجا به ذکر این نکته بسنده می کنم که پرداخت حق الزحمه سرمربی تیم، طی 97-98 مطابق روال سنوات قبل پرداخت نشده است. مطابق اسناد باشگاه، در فصل فوق الاشاره تنها دو نوبت پرداختی به ایشان به مبالغ 300 هزار دلار و 500 هزار یورو صورت پذیرفته که مبلغ اخیر از منابع ارزی باشگاه تأمین نشده است بلکه بیش فروش بلیت فصل آینده منبع این پرداخت بوده است. این در حالی است که باشگاه پرسپولیس به واسطه حضور و کسب مقام نایب قهرمانی جام باشگاه های اسیا منابع ارزی قابل توجهی بدست آورده است. آنچه روشن است، در موضوع مذکور، باشگاه، بودجه بندی و مدیریت منابع مبنی بر اولویت تعهدات را رعایت ننموده است.

هزینه مسابقات و اردوهای ورزشی

کل هزینه مسابقات و اردوهای ورزشی به توضیح جدول پیوست شماره 19 طی 10 سال، جمعاً مبلغ 269.435 میلیون ریال است.

هزینه های جانبی و پشتیبانی ورزشی

کل هزینه های جانبی و پشتیبانی ورزشی به توضیح جدول پیوست شماره 20 طی ده سال، جمعاً مبلغ 219.500 میلیون ریال است.

هزینه های فعالیت مرکز علمی کاربردی

با توجه به تأسیس مؤسسه علمی و کاربردی در سال 1391، طی سه سال اقتصادی 1394 تا 1397 به توضیح جدول پیوست شماره 21 جمعاً مبلغ

33.646.738.951 ریال بابت هزینه های فعالیت مرکز علمی کاربردی در حساب هزینه های باشگاه منظور شده است.

هزینه های اقتصادی

از تیرماه 1389 لغایت سرانجام خرداد 1397 طی 8 سال جمع مبلغ 555.042.605 ریال بابت هزینه های کارمزد صدور چک بانکی، هزینه حواله های بانکی، ابطال تمبر، خرید سفته و کارمزد انتقال ارزی از طریق صرافی به توضیح جدول پیوست شماره 22 سالانه در حساب هزینه های باشگاه منظور شده است.

و سایر هزینه های اداری و تشکیلاتی

از تیرماه 1387 لغایت سرانجام خرداد 1397 طی 10 سال جمعاً مبلغ 63.765.505.080 ریال بابت هزینه های حق الزحمه حقوقی، حق الزحمه مشاورین، حق الزحمه حسابرسی، حق الزحمه خدمات آگهی و خرید کتب و نشریات، حق عضویت و اشتراک پذیرایی و چنین پیشکسوتان، جشن ها و مراسم و اعانات، حق الزحمه کارکنان قراردادی و سایر هزینه اداری و تشکیلاتی به توضیح جدول پیوست شماره 23 سالانه در حساب هزینه های باشگاه منظور شده است.

جرایم (ملی و بین المللی)

طبق اوراق ارائه شده از سوی مسئولین این باشگاه و اسناد حسابداری در دسترس کل جرایم و هزینه های دادرسی در دوره مورد تحقیق و تفحص (1387 - 1396) بالغ بر 35.496.056.399 ریال متشکل از اقلام زیر است:

1- هزینه جرایم

2- 15.805.295.762 ریال

هزینه دادرسی

19.690.760.637 ریال

35.496.056.399 ریال

مشروح این موارد در پیوست 24 گزارش ذکر شده است.

ایجاد و تحمل اینگونه هزینه ها عموماً ناشی از موارد زیر است:

1- عدم استمرار و تات و بقای مدیریت

2۔ ابهام در وجود گرایش های سیاسی و حزبی در نحوه انتصاب افراد

3- نبود طرح و برنامه منظم میان مدت و با بلند مدت جهت انجام و گردش امور باشگاه با توجه به محدودیت های منابع

4- به کارگیری افراد غیر متخصص در ورزش مورد نظر

طی دوره تحقیق و تفحص باشگاه اقدام به عقد قراردادهای متعدد با بازیکنان، مربیان و سرمربیان و دستیاران خارجی نموده که در موارد متعددی و بنا به دلایل مختلف منجر به شکایت این افراد نزد کنفدراسیون فوتبال اسیا AFC) و یا مراجع ذیصلاح داخلی شده و نهایتاً منجر به صدور آرا به نفع شاکیان و تحمیل جرایم و هزینه های سنگین به باشگاه گشته است.

از آنجا که تا تاریخ تهیه گزارشی تحقیق و تفحص، گزارش جامعی از فرایند منتهی به نحوه ایجاد شکایات و پرداخت اینگونه هزینه ها و جوانم، ایجاد آن، قصور یا کوتاهی متولیان امور و وجود لابی گری در اختیار هیأت قرار نگرفته است، به برخی از اسناد و مدارک و قراردادهای منعقده در این گزارش اشاره شده است این موارد شامل قرارداد آقای مانوئل خوزه خسوس سیلوانا (ایرادات و ابهامات فراوان در قرارداد مانند پرداخت 1.165.361 یورو برای 5.5 ماه حضور یا مسئولیت آقای رویانیان)، قرارداد فرناندو گابریل وگاد و ای برو ابی کفایتی و سو مدیریت در عقد قرارداد و احتمال وجود لابی گری و نهایتاً محکومیت 93 هزار دلاری باشگاه)، قرارداد آقای محمدرضا خلعتبری (ارسال عمدی مدارک و اطلاعات استاد به فدراسیون فوتبال آسیا، سو مدیریت در عقد قرارداد و عمل به مفاد آن، نقل و انتقال بازیکن در مهلت غیر قانونی و نهایتاً محکومیت باشگاه به جریمه 53 هزار فرانکی)

بررسی های به عمل آمده نشان می دهد ولی دوره مربوط به تحقیق و تفحص از باشگاه مذکور، برای قرارداد حداقل 14 نفر از بازیکنان و کادر فنی خارجی، مبالغ قابل توجهی بابت جرایم مختلف به باشگاه تحمیل شده است. که نمونه شاخص آن مربوط به آقای مانوئل ژوزه سرمربی پرتغالی پرسپولیس است که برای عدم انجام تعهدات در حالی که مدت حضور ایشان فقط 5 ماه بوده است، کل مبلغ قرارداد را به اضافه جرایم اعلام شده توسط فیفا، دریافت نموده است و یا برای قرارداد 3 نفر از بازیکنان دیگر مربوط به فصل 91 - 92 به اسامی اسکار ادواردو، فلیبه حوزه و لوتیر پدرو جمعاً 38.776.774 یورو معادل 18.581.212.325 ریال پرداخت شده است. مشروح این موارد در پیوست شماره 25 گزارش ذکر شده است.

بودجه و انحراف از آن

مشروح گزارش منابع و مصارف بودجه ای باشگاه پرسپولیس و میزان انحراف از آن از سال 1391 تا سال 1395 در جدول پیوست شماره 26 درج شده است بیشترین میزان انحراف از بودجه در سال 1392 اتفاق افتاده است که برای درآمدها 89 درصد و برای مصارف 141 درصد انحراف وجود داشته است. لازم به ذکر است باشگاه هیچ گونه اطلاعاتی برای ارقام بودجه ای سال 1396 به هیأت ارائه ننموده است.

شرایط اقتصادیاتی

بر اساس برگ های قطعی صادره، شرکت پرسپولیس از سال 1385 تا خرداد 1396 مبلغ 1.032 میلیارد ریال بدهی اقتصادیاتی در حوزه های عملکرد، حقوق، تکلیفی و ارزش افزوده دارد. مشروح صورتحساب ها و تفکیک سرفصل های اقتصادیاتی باشگاه پرسپولیس در پیوست شماره 27 درج شده است.

سایر موارد و موضوعات حائز اهمیت

هیئت تحقیق و تفحص در خصوص موارد ذیل به طور مشروح اظهار نظر نموده است شرایط حساب آقایان حسین هدایتی، محمد رویانیان، سید حمید رضا سیاسی و علی پروین و موضوع سرمایه گذاری در بانک تات این موارد در پیوست شماره 28 ذکر شده است.

همچنین موضوع نتایج اقدامات باشگاه پرسپولیس در موضوع برقراری و راه اندازی سامانه هواداری و خدمات مربوط به این حوزه در قالب قراردادهای منعقده با دیگران مورد بررسی قرار گرفته است. مشروح این موضوع در پیوست شماره 29 ذکر شده است، لکن به طور خلاصه این موارد قابل ذکر است

امضاءکنندگان طرف دوم قرارداد باشگاه و شرکت داتام (شهاب جوانمردی و محمد حسینی فرداد) همان افرادی هستند که در قرارداد کنندگی انحصاری پذیرش تبلیغات محیطی فوتبال کشور و شرکت فناوری اطلاعات پاسارگاد آریان (فناپ) به عنوان مدیرعامل و عضو هیأت مدیره این شرکت قرارداد را امضا نموده اند، در ضمنًً کنندگی انحصاری پذیرش تبلیغات محیطی فوتبال فاقد کد شناسایی و اقتصادی و کلاً بصورت بی هویت مورد پذیرش قرار گرفته است. همچنین نحوه انتصاب این شرکت ها و چگونگی فرایند منتج به عقد قراردادهای اشاره شده نیز برای هیأت تعیین نیست.

بخش دوم بررسی عملکرد باشگاه استقلال

* معرفی

شرکت فرهنگی ورزشی استقلال در تاریخ 1369/10/8 تحت شماره 4540 و با شناسه ملی 1100248101 اداره ثبت شرکت و مؤسسات غیر تجاری ثبت گشت.

سرمایه شرکت در تیرماه 1387 براساس تصمیم مجمع عمومی فوق العاده از 1.000.000 ریال به 100.000.000 ریال افزایش یافت و ماهیت حقوقی شرکت از مؤسسه یا شرکت سهامی خاص تغییر یافت.

اساسنامه جدید شرکت با 58 ماده و 11 تبصره تصویب و جایگزین اساسنامه قبلی گشت.

استقلال نیز با توجه به تعلق سهام خود به وزارت ورزش و جوانان در زمره شرکت های دولتی قرار گرفته و رعایت قانون محاسبات عمومی کشور و سایر مقررات موضوعه در این شرکت الزامی خواهد بود آخرین شرایط در ترکیب هیئت مدیره شرکت بر اساس صورتجلسه مجمع عمومی عادی بطور فوق العاده مورخ 1397/11/7 و جلسه مورخ 1397/11/8 به قرار زیر است:

آقایان احمد سعادتمند (رئیس هیئت مدیره)، آقای میرشاد ماجدی (عضو هیئت مدیره) کامران منزوی (عضو هیئت مدیره)، اسماعیل خلیل زاده (نایب رئیس هیئت مدیره) آقای امیرحسین فتحی (مدیر عامل)

لازم به توضیح است آقای احمد سعادتمند در زمان تصدی ریاست هیئت مدیره باشگاه استقلال، همزمان کارمند وزارت ورزش و جوانان بوده که در خردادماه 1398 استعفا داده اند، لیکن قبول استعفا و انتصاب فرد جایگزین تا به امروز تعیین نشده است. بدیهی است هرگونه پرداخت های اجرا شده به ایشان بابت حقوق و مزایا در قبل شغل دوم (هیئت مدیره) می بایست مسترد گردد.

* منابع

جمع منابع درآمدی طی سنوات 1387 لغایت 1397 به موجب اسناد مندرج در سیستم حسابداری و صورتهای اقتصادی به میزان 1.931.696 میلیون ریال است (که مشروح آن ذیل 11 ردیف در پیوست شماره 30 ذکر شده است)

* تبلیغات (اسپانسر)

درآمد حاصل از تبلیغات برای باشگاه استقلال طی 10 سال اقتصادی 1387 تا 1397 مجموعاً 1.149.588 میلیون ریال بوده است. (پیوست 31 و 32)

لازم به توضیح است ارقام مندرج در جدول فوق با گزارش های دریافتی قبلی از امور اقتصادی بابت بدهی شرکت های اسپانسری متفاوت بوده است. به عنوان مثال بدهی شرکت امین سیما کیش ابتدا مبلغ حدود 706.287 میلیون ریال (که به تأیید امور حقوقی نیز رسیده) اعلام شده است لیکن در این جدول مبلغ 54.833 میلیون ریال درج شده است، لذا اظهارنظر در خصوص صحت و سقم آنها میسر نیست. همچنین در تمام سنوات عملکرد، اطلاعات درآمدها اعم از وجوه حاصله ارزی و ریالی از محل قراردادهای اسپانسری بطور کامل در اسناد و صورتهای اقتصادی باشگاه منعکس نشده و اغلب دریافتی ها به صورت تهاتری خارج از سیستم اقتصادی به مصرف رسیده است. مشروح ایرادات حقوقی قراردادها در پیوست شماره 33 ذکر شده است و به مرجع ذی صلاح ارسال خواهد شد.

* سازمان لیگ (بابت برگزاری مسابقات داخلی)

درآمد حاصل از برگزاری مسابقات داخلی برای باشگاه استقلال طی 10 سال اقتصادی 1387 تا 1397 مجموعاً 115.469 میلیون ریال بوده است (پیوست 33)

مطابق صورتحساب های سازمان لیگ 2 % از سرجمع کلیه قراردادهای بازیکنان بابت حق عضویت در فدراسیون فوتبال از محل درآمد باشگاه استقلال کسر می گردد و به حساب سازمان لیگ منظور می گردد که مستند قانونی در این ارتباط ارائه نگشت و هیأت مدیره باشگاه در بند (2) جلسه شماره (31) مورخ 1393/12/25 مصوب نمود اسناد ارائه شده توسط سازمان لیگ توسط ذی حسابی ثبت و به هزینه قطعی منظور و اعمال حساب گردد.

* فروش بلیت

درآمد حاصل از فروش بلیت سرای باشگاه استقلال طی 10 سال اقتصادی 1387 تا 1397 مجموعاً 152.054 میلیون ریال بوده است. (پیوست 33) کلیه اسناد صادره سال های 1392 و 1391 و بخشی از اسناد سال 1393 فاقد تأیید و امضای مسئولان است.

* درآمد حاصل از برگزاری مسابقات جام باشگاه های آسیا

درآمد حاصل از برگزاری مسابقات جام باشگاه های آسیا برای باشگاه استقلال طی 10 سال اقتصادی 1387 تا 1397 مجموعاً 49، 046 میلیون ریال بوده است. (پیوست 34)

* سایر کمک ها

درآمد حاصل از سایر کمک ها برای باشگاه استقلال طی 10 سال اقتصادی 1387 تا 1397 مجموعاً 23.330 میلیون ریال بوده است برابر مسند شماره 791 مورخ 1392/2/31 مبلغ سه میلیارد ریال دریافتی از شهرداری مرکز در سرفصل حساب درآمد و در مقابل موجودی نقد و بانک به ثبت رسیده که حاکی از عدم رعایت مقررات به وصول و ایصال درآمدهای شرکت دولتی است. (پیوست 35)

* کمک های وزارت ورزش و جوانان و سازمان تربیت بدنی

عملکرد باشگاه استقلال در مصرف کمک 360.305 میلیون ریالی وزارت ورزش و جوانان به شرکت فرهنگی ورزشی استقلال در طول برنامه پنجم توسعه قابل توجه بوده و برخلاف تبصره ذیل ماده (13) قانون برنامه پنجم توسعه به جای حمایت از ورزش پایه، به طور غیر مجاز صرف ورزش حرفه ای شده است.

* سایر منابع درآمدی

درآمد حاصل از سایر کمک ها برای باشگاه استقلال طی 10 سال اقتصادی 1387 تا 1397 مجموعه 16.393 میلیون ریال بوده است. (پیوست 36)

* فروش بازیکن

درآمد حاصل از فروش بازیکن برای باشگاه استقلال طی 10 سال اقتصادی 1387 تا 1397 به توضیح جدول پیوست شماره 37 و مجموعاً 7.762 میلیون ریال بوده است.

* فهرست درآمدهای ارزی و فروش بازیکنان

درآمد حاصل از فروش بازیگر برای باشگاه استقلال مطابق بررسی های هیئت، مجموعاً 2.798.636 دلار بوده است. تفکیک این موارد به توضیح جدول پیوست شماره 38 ذکر شده است.

* حق پخش تلویزیونی

درآمد حاصل از حق بخش تلویزیونی برای باشگاه استقلال طی 10 سال اقتصادی 1387 تا 1397 مجموعاً 10.149 میلیون ریال بوده است. (پیوست 39)

* درآمد فروش تسعیر ارز

درآمد حاصل از فروش تسعیر ارز برای باشگاه استقلال طی 10 سال اقتصادی 1387 تا 1397 مجموعاً 51.024 میلیون ریال بوده است. (پیوست 40) موارد عدم رعایت مقررات و شئونات قانونی در این کسب درآمد به تفصیل در گزارش هیأت اشاره شده است که به مراجع ذیصلاح ارسال خواهد شد.

* درآمدهای متفرقه

مجموع درآمدهای متفرقه برای باشگاه استقلال طی 10 سال اقتصادی 1387 تا 1397 مبلغ 33.698 میلیون ریال بوده است. (پیوست 41)

مدیریت باشگاه استقلال از ابتدا تا به امروز به عنوان یک شرکت دولتی از بابت اقدامات حقوقی و دفاع از منافع اقتصادی و اجتماعی خود اقدام مؤثری نداشته و تابه حال به عناوین مختلف از جمله عدم ثبت مراحل قانونی و نتوانسته جهت وصول مطالبات خود در مراجع قضائی به کنندگی از شرکت، خواسته های خود را محقق نماید. ازجمله این موارد عدم پیگیری مربوط به شرکت های اسپانسری است به طور نمونه قرارداد شماره 14/14833/1 مورخ 1394/7/20 با شرکت نگاه پردازان امین سیما کیش می باشد. شرکت موصوف متعهد به پرداخت مبلغ 520.000.000.000 ریال طی 2 سال به باشگاه بوده که بنا به گزارش های موجود مبلغ 287.705.740.000 ریال از مبلغ قرارداد توسط شرکت مذکور پرداخت نشده است و لاشه چک ها بابت بدهی در امور اقتصادی باشگاه موجود بوده و جهت وصول آن اقدام نشده است. (توضیح تخلفات این موضوع برای ارجاع به مرجع ذی صلاح در پیوست شماره 42 ذکر شده است.)

* مصارف

کل مصارف باشگاه استقلال طی 10 سال اقتصادی از 1387 تا 1397 به توضیح جدول پیوست شماره 43 و طی 15 ردیف مجموعاً به مبلغ 2.351.336 میلیون ریال در صورتحساب های اقتصادی درج شده است.

* قرارداد منعقده با بازیکنان و کادر فنی

کل هزینه قرارداد منعقده با بازیکنان و کادر فنی به توضیح جدول پیوست شماره 44 طی 10 سال، جمعاً مبلغ 1.631.848 میلیون ریال است.

مشروح موارد قابل اهمیت و توجه برای مراجع قضائی و اداری در گزارش هیئت تحقیق و تفحص ذکر شده است که اهم ایرادات به توضیح ذیل است:

- عدم حواله مبلغ قرارداد برای یک بازیکن خارجی و در نتیجه افزایش هزینه های باشگاه از طریق اسپانسر

- پرداخت مبالغی به بازیکنان خارج از مفاد قراردادها (مانند هزینه اجاره خانه آقای روزبه چشمی و آقای مهدی قائدی با پرداخت مبلغ مازاد قرارداد به آقای امید ابراهیمی)

- عدم تصویب برخی پرداخت ها در مجمع عمومی

- پرداخت ارزی به جای پرداخت ریالی به برخی بازیکنان نظیر آقای پژمان منتظری

همچنین در گزارش هیئت مفصلاً به موارد مهم، مبالغ و مفاد قرارداد و همچنین موارد خلاق توجیهات منطقی با عدم رعایت مقررات قانونی با آقای وینفرد آنتوان شفر سرمربی باشگاه اشاره شده است.

* لوازم ورزشی

کل هزینه لوازم ورزشی به توضیح جدول پیوست شماره 45 طی 10 سال، جمعاً مبلغ 75.978 میلیون ریال است.

* اجاره زمین

کل هزینه لوازم ورزشی به توضیح جدول پیوست شماره 46 طی 10 سال، جمعاً مبلغ 920,303 میلیون ریال است.

* سازمان لیگ

- برگزاری بازی ها

کل هزینه برای برگزاری بازی ها به توضیح جدول پیوست شماره 47 طی 10 سال، جمعاً مبلغ 640.109 میلیون ریال است.

* سفر خارجی

کل هزینه برای برگزاری سفرهای خارجی به توضیح جدول پیوست شماره 48 طی 10 سال، جمعاً مبلغ 76.642 میلیون ریال است.

* پاداش کادر فنی

کل هزینه برای پاداش کادر فنی به توضیح جدول پیوست شماره 49 طی 10 سال، جمعاً مبلغ 34.344 میلیون ریال است.

بر اساس بررسی های به عمل آمده، در سال اقتصادی منتهی به 1396/4/31 از مجموع پاداش های پرداخت شده، بالغ بر 2 میلیارد و 428 میلیون ریال پاداش به بازیکنان پرداخت شده که در مفاد قراردادها منظور نشده و در تعهدات باشگاه نیز نبوده است.

* سفر داخلی

کل هزینه برای برگزاری سفرهای داخلی به توضیح جدول پیوست شماره 50 طی 10 سال، جمعاً مبلغ 34.503 میلیون ریال است.

* حقوق پرسنل عملیاتی

کل هزینه برای پرداخت حقوق پرسنل عملیاتی (پیوست شماره 51) طی 10 سال، جمعاً مبلغ 23.215 میلیون ریال است.

* هتل

- بازی های خانگی

کل هزینه برای برگزاری بازی های خانگی و هتل به توضیح جدول پیوست شماره 52 طی 10 سال، جمعاً مبلغ 20.499 میلیون ریال است.

* اقامت بازیکنان خارجی

کل هزینه برای اقامت بازیکنان خارجی به توضیح جدول پیوست شماره 53 طی 10 سال، جمعاً مبلغ 25.018 میلیون ریال است.

* دارو و درمان

کل هزینه برای دارو و درمان به توضیح جدول پیوست شماره 54 طی 10 سال، جمعاً مبلغ 10.882 میلیون ریال است.

* میزبانی جام باشگاه های آسیا

کل هزینه برای میزبانی جام باشگاه های آسیا به توضیح جدول پیوست شماره 55 طی 10 سال، جمعاً مبلغ 25.051 میلیون ریال است.

* جرایم فدراسیون

کل هزینه برای پرداخت جرایم فدراسیون به توضیح جدول پیوست شماره 56 طی 10 سال، جمعاً مبلغ 658 میلیون ریال است.

* سایر

کل مبلغ برای پرداخت سایر هزینه ها به توضیح جدول پیوست شماره 57 طی 10 سال، جمعاً 103.114 میلیون ریال است.

* هزینه های اداری و عمومی تشکیلاتی کل مبلغ برای پرداخت هزینه های اداری و عمومی تشکیلاتی به توضیح جدول پیوست شماره 58 طی 10 سال، جمعاً 133.148 میلیون ریال است.

* اهم موارد تخلفات در بررسی صورتحساب ها و قراردادها

هیأت تحقیق و تفحص در گزارش خود، مجموعاً به 20 مورد از موارد تخلف و عدم رعایت قوانین و مقررات که با بررسی صورتحساب ها و اسناد باشگاه کشف نموده است، اشاره می نماید اهم عناوین این موارد (که مشروح آنها به مراجع ذیصلاح ارسال خواهد شد) به توضیح ذیل است:

- عدم شناسایی و ثبت هزینه ها و درآمدها در زمان تحقیق، عدم ارائه نحوه انتخاب

- عدم ارائه گزارش و زمان کارکرد افراد به کارگیری شده در باشگاه

- محاسبه استهلاک برای اموالی که وجود خارجی ندارند یا از لیست اموال باشگاه خارج شده اند

- اهدا هدیه و پاداش به اعضای غیر موظف هیئت مدیره باشگاه خلاف ماده 134 اصلاحیه قانون تجارت

- پرداخت مازاد به برخی افراد خاص مانند دبیر هیأت مدیره باشگاه

- پرداخت حق جلسه به اعضای موظف و غیر موظف هیأت مدیره باشگاه بدون تصویب در مجمع عمومی

- عدم رعایت شئونات و مقررات قانونی در قرارداد با پوشاک کنزو

- مفقود شدن اسباب و وسایلی که برای محل اسکان بازیکنان خارجی باشگاه خریداری شده است ضمن احتساب هزینه استهلاک برای این وسایل در صورتحساب های اقتصادی

- عدم انجام انبارگردانی برای مواد و کالاهای در اختیار باشگاه

- فقدان آئین نامه اداری و استخدامی و آئین نامه پاداش به بازیکنان و کادر فنی برای باشگاه استقلال

- عدم رعایت مفاد قرارداد با شرکت امین سیما کیش

- عدم پیگیری لازم برای شناسایی سود متعلق به باشگاه از محل فروش های داخلی و خارجی تولیدات محصولات اهدایی شرکت تأمین کننده لباس

- عدم تعیین شرایط مالکیت ساختمان دفتر مرکزی شرکت و عدم منظور نمودن هزینه ای به عنوان اجاره در حساب ها

* جرایم ملی و بین المللی

مشروح ارقام برای جرایم به تفکیک عنوان و سال اقتصادی در جدول پیوست شماره 59 ذکر شده است. علی ای حال سو مدیریت در تنظیم قراردادها و عدم پرداخت به موقع جرایم، سبب ورود هزینه های هنگفت به باشگاه شده است.

* بودجه و انحراف آن

مشروح گزارش منابع و مصارف بودجه ای باشگاه استقلال و میزان انحراف از آن از سال 1390 تا سال 1396 در جدول پیوست شماره 60 درج شده است. بیشترین میزان انحراف از بودجه در سال 1391 اتفاق افتاده است که برای درآمدها 361 درصد و برای مصارف 398 درصد انحراف وجود داشته است.

* بدهی اقتصادیاتی

صورت شرایط کلی اقتصادیات شرکت استقلال منتهی به سال اقتصادی 1396/4/31 در جدول پیوست شماره 61 درج شده است. لازم به ذکر است سال اقتصادی 1395 تسویه حساب شده است و سال اقتصادی 1396 اقتصادیات حقوق و عملکرد و تکلیفی و ماده 169 در دست بررسی است. در ضمنً به کلیه بدهی های اقتصادیاتی اعتراض شده و در دست رسیدگی است.

* سایر موارد در عدم رعایت مقررات و قوانین

گزارش هیئت به طور مشروح به بیان موارد عدم رعایت قوانین، مقررات و شئونات قانونی می پردازد اهم عناوین این موارد به توضیح ذیل است:

- عدم رعایت مفاد ماده 39 و 40 قانون محاسبات عمومی کشور

- عدم رعایت مفاد ماده 3 و 40 قانون الحاق قانون تنظیم بخشی از مقررات اقتصادی دولت 2

- بند ب تبصره 20 قانون بودجه سال 1396 کل کشور

- بند ب ماده 17 قانون برنامه ششم توسعه

- عدم رعایت مفاد ماده 35 قانون محاسبات عمومی کشور

- عدم رعایت مفاد تبصره 40 قانون محاسبات عمومی کشور در خصوص تأیید روش های اجرایی وصول درآمدهای باشگاه استقلال توسط وزارت امور اقتصادی و دارایی

- عدم رعایت مفاد ماده 65 قانون محاسبات عمومی کشور در خصوص انجام پرداخت های باشگاه استقلال از طریق حساب های بانکی مجاز

- عدم رعایت بند ب ماده 3 تبصره 1 قانون ارتقای سلامت اداری و مقابله با فساد در خصوص ثبت قرارداد اسپانسری در پایگاه اطلاعات قراردادها

- عدم رعایت مفاد قانون برگزاری مناقصات و آئین نامه معاملاتی دولتی

- عدم رعایت مفاد ماده 8 و تبصره 1 قانون احکام دائمی برنامه های توسعه کشور در خصوص ممنوعیت پرداخت بابت حق سرانه بیمه تکمیلی افراد بیمه شده

- عدم رعایت مفاد ماده 14 قانون احکام دائمی برنامه های توسعه کشور در خصوص انجام عملیات و معاملات ارزی از طریق افتتاح حساب های ارزی در بانک های داخل و خارج کشور

* موارد عدم رعایت الزامات قانونی مقرر در اصلاحیه قانون تجارت و مفاد اساسنامه توسط شرکت فرهنگی ورزشی باشگاه استقلال

- ترکیب اعضای مجمع عمومی شرکت فرهنگی ورزشی استقلال به عنوان یک شرکت دولتی به رغم تبصره 72 قانون بودجه اصلاحی سال 1352 و قانون اصلاح تبصره مذکور رعایت نشده و تمامی تصمیمات ازجمله انتخاب اعضای هیأت مدیره فعلی شرکت با نظر وزیر ورزش و جوانان است.

- اساسنامه شرکت بر اساس اصل 85 قانون اساسی باید به تصویب هیأت وزیران برسد اما در تاریخ 1387/4/8 به تصویب مجمع عمومی فوق العاده شرکت رسیده است و ایراداتی در اساسنامه مورد اشاره وجود دارد.

- آقای شاهرخ سبک دست نودهی در سال های 1393 و 1394 عضو هیأت مدیره شرکت فرهنگی ورزشی باشگاه استقلال بوده و همزمان به عنوان سهامدار و مدیرعامل و عضو هیأت مدیره شرکت تحقیقاتی مهندسی توسعه صنایع نوین نیز مشغول به کار است. مطابق با مفاد قانون تجارت اصل بر ممنوعیت معامله مدیران با شرکت است. در فصل فوتبالی سال 1394-1393 طی قرارداد اسپانسری به شماره 001-93 مورخ 1393/2/30 باشگاه استقلال با شرکت تحقیقاتی مهندسی توسعه صنایع نوین منعقد می نماید و طبق متمم قرارداد مذکور به شماره 3929/94 مورخ 1393/12/27 به مدت 3 فصل فوتبالی بعد از قرارداد اولیه برند باشگاه به شرکت تحقیقاتی مهندسی توسعه صنایع نوین واگذار می گردد که آقای شاهرخ سبک دست نودهی به کنندگی و به عنوان قائم مقام مدیرعامل و نایب رئیس هیأت مدیره شرکت مذکور قرارداد مورد اشاره را امضا می نماید و در جلسه ششم هیئت مدیره شرکت فرهنگی ورزشی باشگاه استقلال مورخ 1394/5/4 به عنوان عضو هیأت مدیره باشگاه استقلال نیز مداخله و اعلام رأی می نماید. بنابراین با استناد به مواد 129 و 130 اصلاحیه قانون تجارت قانون منع مداخله کارکنان دولت در معاملات دولتی و تبصره 4 ماده واحده قانون ممنوعیت تصدی بیش از یک شغل تخلف محسوب می گردد و بر اساس تبصره دائمی قانون بودجه اصلاحی سال 1392 و قانون بودجه سال 1393 کل کشور و اصلاحیه بعدی آن، کنندگی سهام دولت در شرکت های دولتی به عهده 3 تن از وزرای کابینه و رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور است. لذا این قرارداد می بایست به تصویب و تنقید مجمع عمومی شرکت فرهنگی ورزشی باشگاه استقلال برسد که این امر انجام نگرفته است.

* مصوبات خلاف قوانین و مقررات توسط هیأت مدیره شرکت فرهنگی ورزشی باشگاه استقلال

هیئت در گزارش خود به 20 مورد مصوبات خلاف قوانین و مقررات توسط هیأت مدیره اشاره می نماید که اهم آنها به توضیح ذیل است:

- هیأت مدیره باشگاه استقلال در مورخ 1393/5/12 مصوب نمود به دلیل بسته شدن حساب باشگاه و اضطرار در پرداخت هزینه ها و مطالبات اشخاص حقیقی و حقوقی از باشگاه، در راستای قرارداد اسپانسری مبلغ 13.500 میلیون ریال درآمد باشگاه به طور مستقیم توسط اسپانسر به طلبکاران و بازیکنان پرداخت گردد. همچنین تا رفع بازگشایی مجدد حساب باشگاه هیئت مدیره با پرداخت مستقیم توسط اسپانسرها به شکل فوق موافقت نموده است.

- بنا به درخواست شرکت فرهنگی ورزشی استقلال در سال 1391، کنندگی بیمه با کد کنندگی 0116 مجوز پروانه کنندگی رسمی بیمه شرکت خدمات بیمه ای استقلال (آسیا) در تاریخ 1391/8/7 به شماره ثبت 121714 در شهر تهران صادر شده که این قرارداد در چندین نوبت زماندار تمدید شده است که بعد از چندین سال فعالیت هیئت مدیره باشگاه استقلال در مورخ 1396/5/10 مصوب نمود با توجه به بدهی های شرکت کنندگی بیمه استقلال سهامی خاص (که 100 % سهام آن متعلق به باشگاه فرهنگی ورزشی استقلال است) و عدم تعیین تکلیف و توقیف ملک مسکونی بابت بدهی های باشگاه، نسبت به انحلال شرکت اقدام و بدهی های بیمه ای و اقتصادیانی پرداخت و از طریق وزارت ورزش و جوانان نسبت به نیت روزنامه رسمی و انحلال رسمی آن اقدام گردد که شرکت بیمه استقلال به دلیل بدهی های شرکت مذکور به وزارت امور اقتصادی و دارایی بابت اقتصادیات و حق بیمه سازمان تأمین اجتماعی، شهرداری بابت عوارض و از دست دادن مشتریان ثابت بیمه و عدم شفافیت اقتصادی و گزارش حسابرسی سالانه بیمه استقلال، منحل شد که موجب تحمیل ضرر و زیان و پرداخت بدهی های بیمه استقلال به شرکت فرهنگی ورزشی استقلال شده است.

- در مصوبه مورخ 1393/2/29 هیأت مدیره شرکت فرهنگی ورزشی استقلال عنوان شده از 60 درصد هزینه تأمین شده توسط اسپانسر به تیم بزرگسالان تعلق می گیرد که شامل هزینه های قراردادهای مرتبط با به کارگیری سرمربی کادر فنی، کادر پزشکی، تدارکات و بازیکنان تیم می باشد، همچنین در بند (4) همین جلسه مصوب می گردد: 40 درصد هزینه تأمین شده توسط اسپانسر به دیگر امور از جمله تسویه برخی بدهی های گذشته و هزینه های جاری باشگاه استقلال تعلق می گیرد. بیشتر پرداخت های این باشگاه با استناد به این دو بند از مصوبه هیأت مدیره باشگاه استقلال اجرا شده است.

- هیأت مدیره استقلال در جلسه 1395/6/15 مصوب نمود کلیه قراردادها و عقود باید قبل از امضای مدیرعامل به تأیید و پاراف کمیته حقوقی برسد و پس از پاراف و تأیید کمیته حقوقی پس از طی مراحل قانونی مطابق اساسنامه و مصوبات هیأت مدیره توسط مدیرعامل و صاحبان امضا مجاز طبق مفاد اساسنامه امضا و مهر گردد که این امر در خصوص بیشتر قراردادها و عقود در باشگاه استقلال رعایت نمی گردد و کمیته حقوقی باشگاه در آنها هیچ گونه نظارتی ندارد.

- در جلسه مورخ 1395/7/27 هیأت مدیره باشگاه استقلال مصوب شده است حق جلسات هیأت مدیره باشگاه طبق دستور وزیر ورزش و جوانان و یا نامه آقای سجادی معاون وزیر ورزش و جوانان انجام گیرد که این مصوبه مغایر با ماده 134 اصلاحیه قانون تجارت است.

- به دلیل عدم استقرار سیستم کنترل های داخلی مناسب، شرکت دارای ضعف های عدیده ای است که به عنوان نمونه می توان از عدم تفکیک مناسب وظایف کارکنان، ارسال به موقع اسناد و مدارک از سوی واحدهای مختلف جهت صدور اسناد حسابداری و ثبت در دفاتر، عدم امضا اسناد حسابداری صادره در سنوات (1387 لغایت 1392) از سوی مسئولان مربوطه (اعم از صادرکننده و مسئول اقتصادی و مدیریت)، عدم ابطال مدارک پیوست اسناد حسابداری، عدم بایگانی مناسب اسناد و مدارک متعلق به شرکت (به گونه ای که مصوبات هیئت مدیره و مجامع عمومی مربوط به دوره تصدی هیئت مدیره قبلی در محل شرکت موجود نیست.)

- در صورت های اقتصادی منتهی به 1397/4/31 مبلغ 23، 930 میلیون ریال از اسناد تضمینی شرکت نزد دیگران مربوط به قراردادهایی است که موضوع آن ها پایان یافته لیکن نسبت به بازپس گیری تضامین فوق اقدامی صورت نپذیرفته است.

* دارایی های جاری و بدهی های جاری

جدول پیوست شماره 62 به طور مشروح شرایط دارایی ها و بدهی های جاری باشگاه را ذکر می نماید. علی ایحال توجه به نکات ذیل، حائز اهمیت است:

- رعایت استانداردهای حسابداری مبنی بر افشای مناسب اطلاعات و ارائه صحیح در خصوص تفکیک دریافتنی ها و پرداختنی های تجاری و غیرتجاری پیش دریافت ها صورت نپذیرفته است.

- در سال اقتصادی 1396 تائیدیه مبلغ 43 میلیارد ریال از دریافتنی های تجاری و غیرتجاری و مبلغ 169 میلیارد ریال از پرداختنی های تجاری و غیرتجاری آن واصل نشده است.

- دارایی های جاری در مقایسه با بدهی های جاری سالانه از رشد منفی برخوردار بوده و نشان دهنده عدم توان شرکت در تأمین و پرداخت بدهی ها در شرایط بحرانی است.

- سرفصل دریافتنی های تجاری و غیرتجاری مبلغ 7.35 میلیارد ریال و سرفصل پرداختنی های تجاری و غیرتجاری بالغ بر مبلغ 5.260 میلیارد ریال، اقلام راکد سنواتی است.

- حساب های دریافتنی در مقایسه با حساب های پرداختی با کاهش روبرو است و موجودی نقد و بانک نیز جوابگوی آن نیست. اطلاعات مربوط به بدهکاران از جمله ثبت بدهی بازیکنان با اصل واقعیت در حسابداری همراه نیست.

* بدهکاران و بستانکاران

جدول پیوست شماره 63 به طور مشروح شرایط بدهکاران و بستانکاران طی سنوات اقتصادی منتهی به تیرماه 1390-1397 باشگاه را ذکر می نماید. موارد مهم در این خصوص که مشروح آن در پیوست شماره 64 ذکر شده است، به توضیح ذیل است:

- بدهکاری تولیدی مجید و آقای بیگلری به حساب مطالبات مشکوک الوصول انتقال یافته است. هویت آقای بیگلری و مکان نامبرده برای مسئولین فعلی شناخته شده نیست.

- سیستم کنترل های داخلی مناسب و کارآمد برای شناسایی و ثبت به موقع رویدادهای اقتصادی و گردآوری اسناد و مدارک مربوط به بدهی ها و بدهی های احتاقتصادی و مطالبات وجود ندارد.

- برابر گزارش دریافتی از مدیریت اقتصادی، به هنگام تهیه گزارش، بدهی باشگاه به اشخاص حقیقی و حقوقی به تعداد 208 مورد در سرفصل حساب ها و اسناد پرداختنی اعم از بازیکنان، کادر فنی، و فدراسیون های ورزشی، همچنین بدهی های اقتصادیاتی بازیکنان (تکلیفی) جمعاً معادل 239.534 میلیون ریال شناسایی و به ثبت رسیده است که باشگاه نه تنها ذخیره ای برای آنها منظور ننموده بلکه به هیچ وجه توان تأدیه آنها را ندارد.

- حساب اسناد پرداختی مبلغ 136 میلیارد ریال آن به صورت راکد و سنواتی و فاقد مدارک و مستندات کافی است و اقدام مؤثری نسبت به تعیین تکلیف آنها صورت نپذیرفته است.

- تائیدیه به مبلغ 169 میلیارد ریال از اسناد پرداختنی ارائه نگشته است.

- صورت تطبیق پرداخت ها یا سازمان لیگ و ضوابط فی مابین ارائه نشده است.

- فردی به نام آقای سیامکی در زمان تصدی آقای فتح اله زاده از طریق اسپانسر مبلغ 10 میلیارد ریال به حساب باشگاه به عنوان کمک واریز می نماید، اما بعد از آن مدعی می گردد که مبلغ 2 میلیارد ریال از وجه واریزی را به عنوان کمک پرداخت نموده است و از طریق آقای فتح اله زاده خواستار استرداد هشت میلیارد ریال باقی مانده می گردد و با طرح شکایت، مرجع قضائی برای مبلغ نه میلیارد ریال حکم صادر می نماید که تا به امروز به دلیل عدم تأمین هزینه دادرسی اقدامی از سوی باشگاه صورت نپذیرفته است.

* اهم نکات مرتبط با صورت های اقتصادی (ترازنامه، سود و زیان، تعدیلات سنواتی، حساب های بانکی)

- حقوق صاحبان سهام دارای زیان انباشته با رشد صعودی سالانه همراه است و دارایی ها و سرمایه در مقابل آن بسیار اندک است.

- طبق ترازنامه در سرانجام سال اقتصادی 1396 بدهی های جاری شرکت بیش از 19.5 برابر دارایی های جاری است و زیان انباشته 16.08 برابر سرمایه آن است که مشمول ماده 141 اصلاحیه قانون تجارت است.

- برخی از عملیات های اقتصادی خارج از سیستم اجرا شده و به صورت تهاتری و بدون انعکاس آن در صورت های اقتصادی است.

در سال 1378 سه قطعه زمین در کل به مساحت 36.400 مترمربع توسط اداره کل تربیت بدنی جهت احداث مجموعه ورزشی در اختیار شرکت قرار گرفته و تا سرانجام سال اقتصادی 1396 مبلغ 10 میلیارد ریال به عنوان مخارج ساخت و تجهیزات آن در سرفصل دارایی های در دست تکمیل منظور شده لیکن بابت بهای زمین، ثبتی در حساب ها انجام نشده و بخشی از دارایی های ایجادی به بهره برداری رسیده است؛ لیکن بخشی از زمین های مذکور به تصرف شهربازی ارم درآمده و تأسیساتی در آن ایجاد شده که اقدامات شرکت منتهی به نتیجه نشده است.

- ساختمان دفتر مرکزی شرکت توسط فدراسیون فوتبال در اختیار شرکت قرار گرفته لیکن توافقنامه با مدارکی در این خصوص در دسترس نیست و اثرات اقتصادی آن در صورت های اقتصادی منعکس نشده است.

- در تنظیم قراردادها اطمینان از ثبت درآمدها و هزینه های شناسایی شده طی سال به طورکلی امکان پذیر نیست و در مواردی بخشی از دریافت ها و پرداخت ها بابت درآمدها و هزینه و یا ایجاد دارایی از محل درآمدها، خارج از سیستم بانکی صورت پذیرفته است. (مانند دریافت و پرداخت ها و پرداخت به بازیکنان)

- حساب ارزی تعیینی برای باشگاه وجود ندارد و دریافت درآمد ارزی در صندوق نگهداری و معادل ریالی آن به نرخ دولتی در حساب ها بدون ضمائمی ثبت می گردد. به دلیل عدم دسترسی به مدارک مورد لزوم، صحت عملیات مورد تردید است.

- از سال 1390 با توجه به بودجه تنظیمی با سازمان برنامه بودجه که به عنوان قانون بودجه کل کشور درج شده است، بودجه ای تنظیم نشده است و جهت تصویب به مجمع عمومی تا به امروز ارائه نشده است.

بخش سوم

اهم موارد ساز و کار نظارتی و راهبری دو باشگاه و آئین نامه های اداری - اقتصادی و ساز و کار تغییرات سازمانی و انتصابات ستادی دو باشگاه (مشروح این موارد در پیوست شماره 65 ذکر شده است)

- شرکت های ورزشی فرهنگی پیروزی و استقلال به عنوان شرکت دولتی قلمداد می گردند و دارای ردیف بودجه ای در قوانین بودجه سنواتی هستند.

- مطابق بند ع تبصره 3 قانون بودجه سال 1393، مقرر شد سهام باشگاه های ورزشی فرهنگی دولتی با رعایت قانون اجرای سیاست های کلی اصل 44 قانون اساسی، از طریق مزایده واگذار گردد که طی 4 نوبت مزایده توسط سازمان خصوصی سازی، به انجام نرسید و در سال 1394 نام دو باشگاه از فهرست شرکت های قابل واگذاری خارج شد.

- بررسی عملکرد دو باشگاه نشان می دهد قوانین و مقررات حاکم بر شرکت های دولتی توسط مدیران انتصابی رعایت نشده و بعضاً موجبات عدم رعایت صرفه و صلاح دولت و تضییع حقوق آن را فراهم نموده است.

- وجود ایرادات در اساسنامه باشگاه استقلال در خصوص اختیارات هیئت مدیره مبنی بر تصویب ساختار سازمانی، انعقاد هرگونه قرارداد، تغییر، تبدیل، فسخ و اقاله آن در خصوص اموال غیر منقول، رهن گذاردن اموال منقول و غیر منقول شرکت، تعیین صاحب امضا مجاز و تصویب بودجه و اصلاحات آن و مغایر مقررات حاکم بر شرکت های دولتی است.

- آنچه واضح است تعدد انتخاب مدیران هر 2 باشگاه طی سال های مورد بررسی، فرصت هر گونه برنامه ریزی و رسیدن به اهداف بلندمدت را از هر 2 باشگاه ساقط نموده است و لازم است ساختار 2 باشگاه به گونه ای طرح ریزی گردد تا افرادی که به مدیریت باشگاه ها انتخاب می شوند، شایستگی های لازم را با توجه به معیارهایی که به صورت مدوّن از سوی وزارت ورزش و جوانان تعیین خواهد گشت داشته باشند.

- شرکت استقلال و پیروزی (پرسپولیس) فاقد واحد حسابرسی داخلی بوده و هیچ گونه نظارت و کنترل مؤثری در خصوص اجرای صحیح مصوبات هیأت مدیره طی سال انجام نمی گیرد.

بخش چهارم

پیشنهاد

- با توجه به آسیب ها و تبعات حاصل از عملکرد باشگاه داری دولتی که در گزارش حاضر به آن پرداخته شده، لازم است تا وزارت ورزش و جوانان نسبت به واگذاری 2 باشگاه در زمره شرکت های مشمول اصل 44 قانون اساسی با نظر هیئت وزیران و سازمان خصوصی سازی تسریع بخشد که طبعاً با استفاده از ظرفیت های موجود و اصلاح روش ها، درآمدزایی و سوددهی شرکت ها را در پی خواهد داشت.

- لازم است وزارت ورزش و جوانان در اسرع وقت اقدامات اجرایی در خصوص تدوین اساسنامه قانونی، تشکیل به موقع مجامع، تعیین صاحبان امضا مجاز، تعیین حدود اختیارات مدیرعامل و ارائه موارد مذکور به اداره ثبت شرکت ها را فراهم آورد.

- شرکت ها ضمن شناسایی اشخاص حقیقی و حقوقی و استفاده کنندگان از نام و برند خود در سطح کشور اقدامات لازم را در جهت کسب درآمد مناسب به عمل آورده و از فرصت های موجود با حذف تدریجی واسطه ها اقدام کنند.

- بودجه باشگاه ها با دقت و محاسبات دقیق تری تهیه و تصویب گردد و شرکت ها کلیه تعهدات خود را بر مبنای اعتبارات و درآمدهای واقعی تنظیم کنند.

- وزارت ورزش و جوانان با تنظیم دستورالعمل متناسب با شرایط روز و نگاه به فرایند منابع درآمدی باشگاه ها، نسبت به تهیه دستورالعمل مناسب برای تعیین حق الزحمه بازیکنان و کادر فنی در قالب قراردادی بی نقص اقدام نموده و از تنظیم قراردادها با آفرهای مضاعف که از یک موفقیت حاصل می گردد اجتناب ورزند.

- شرکت ها ترتیبی اتخاذ کنند تا از بازیکنان آموزش دیده شاخص در آکادمی و مدارس فوتبال خود به بهترین نحو استفاده کنند و آنها را در اولویت اول به پیکره تیم اصلی هدایت و یا در صورت عدم جذب با برنامه ای مدون به سایر باشگاه های داخلی و یا خارجی ترانسفر و از محل آن کسب درآمد کنند.

- چرخه اقتصادی شرکت های دولتی در خصوص واریز درآمدها به حساب متمرکز وجوه درآمدی کاملاً رعایت گردد.

- بر اساس استانداردهای حسابداری انجام تهاتر در حساب ها جایز نیست و جا دارد باشگاه ها با متعاملین خود از این رویه پرهیز نماید.

- لازم است مدیران باشگاه ها در تصمیم گیری های مدیریتی خود با در نظر داشتن دامنه و تبعات حقوقی و اقتصادی قراردادها، قبل از انعقاد یا فسخ هر قرارداد با کارشناسان حقوقی، فنی و اقتصادی ذی ربط هماهنگی های لازم را معمول و پس از دریافت نظریه های کارشناسی واحدهای مربوطه، تصمیمات مقتضی را اتخاذ کنند. به این ترتیب زیان و جرایم ناشی از این رویه به کمترین حد خود خواهد رسید. (به عنوان نمونه قرارداد با آقای علی دایی، ژوزه مانوئل، پروپژیک و … که منجر به ضرر و زیان و تضعیف جایگاه باشگاه و فدراسیون فوتبال کشور شده است)

- شایسته است هر 2 باشگاه نسبت به تقویت واحد حقوقی خود اقدام نموده و حتماً عقد هرگونه قرارداد، با لحاظ منافع شرکت ها، به تأیید این واحد برسد.

- باشگاه ها به گونه ای برنامه ریزی کنند تا از قائم به شخص بودن فرایندهای ستادی پرهیز کنند.

- تهیه اپلیکیشن (App) خاص در باشگاه با توجه به جمعیت هواداری و کسب منافع اقتصادی لازم است. همچنین ایجاد پایگاه اطلاعات هواداران و توانایی تفکیک آنها از لحاظ سنی سطح سواد و پراکندگی جغرافیایی و… به لحاظ برقراری ارتباط جامع و اطلاع رسانی به موقع در رویدادها از نیازهایی است که به باشگاه ها کمک شایانی می نماید و متأسفانه تا به امروز به آن پرداخته نشده است.

- اهداف کلان باشگاه ها به گونه ای بایستی تعیین و تدوین گردند تا حرکت و سیاست باشگاه ها همواره با آن همسو باشد و با تغییر مدیریت ها، اهداف تغییر نیابند.

- با توجه به این که درآمد حاصل از فروش بلیت در دفاتر باشگاه ها ثبت می گردد و صحت ارقام، فاقد مستندات لازم از جمله صورت جلسه مسئولین است، لازم است روش مدونی برای اثبات ارقام واقعی وصول درآمدها پیش بینی و به کار گرفته گردد.